Eleştirici Felsefe
Bu görüşü sistemleştiren ve geliştiren Immanuel KANT (1724-1804) tır. Kant empirizm ile rasyonalizmi uzlaştırmaya çalışır. Kant’a göre insan bilgisi deneyle başlar fakat deneyden doğmaz. Deney bilgilerimizin sadece hammaddesini oluşturur. Bu hammaddenin bilgi haline gelebilmesi için bir kalıba, forma sokulması gerekir. Kant insan zihninde duyarlılık, imgelem, ve anlayış olmak üzere üç ayrı parça olduğunu söyler. Bunlar dış dünyadan gelen malzemeye form kazandırır.
-Duyarlılık; Dış dünyadan duyular yoluyla gelen izlenimleri alır ve birbirine bağlar.
-Anlayış; Duyarlılıktan gelen malzemeyi aklın a priori (deneyden önce) kategorilerine yerleşir. Kategoriler 12 tanedir ve dış dünyadan gelen malzemeye biçim vererek bilgiyi oluşturur. Bu nedenle insan dış dünyadan aldığı malzemenin ne olduğunu hiçbir zaman bilemez. Ancak 12 kategorinin verdiği şekle göre bilebilir.
Eşyanın veya varlığın zihnimizde işlemden geçmeden önceki haline kant ‘’numen’’ adını verir. Onların zihnimizden geçtikten sonraki haline ‘’fenomen’’ adını verir.
Kant’ın felsefi sisteminde insan, dış dünyayı zihnin yapısına, kategorilerin malezemeye verdiği şekle göre bilir. Zihin formları olan kategoriler bütün insanlarda aynıdır. Bu nedenle herkesi elde ettiği bilgi aynıdır, kesindir, genel-geçerdir ve zorunludur. Kant felesefi düşüncesine dogmatik olarak başlamış, Hume’nin etkisiyle dogmatizm ve septisizmi uzlaştıran bir görüşe yani kritisizme ulaşmıştır.
Kant pozitif doğa bilimlerinin konusu olan bilgilerin doğru, kesin ve genel-geçer olduğunu açıklamak suretiyle bilim dünyasına büyük katkılar sağlamıştır.