"En çirkin merhamet, hedefini şaşırandır."
"Sürüklenirsek hiçiz, dayanırsak varız."
Peyami Safa'nın son romanı Yalnızız, engin ruh tahlilleri ve kendi
türünde açtığı çığırla onu yalnızca Türk edebiyatının değil, Dünya
edebiyatının zirvelerine taşımış şaheseridir. Peyami Safa'nın diğer
bütün romanlarında olduğu gibi Yalnızız romanında da doğu-batı,
madde-mânâ, ruh-beden, idealizm-materyalizm gibi ikilemler üzerinde
durularak, aynı evde yaşadıkları hâlde birbirlerinden oldukça farklı
mizaç, düşünce ve insan ilişkilerine sahip aile fertleri üzerinden
ruhunu arayan bir toplum resmedilir. Bireysel ve toplumsal kimliklerimiz
arasında, bilhassa Batılılaşma hareketlerinden sonra ortaya çıkan
uyumsuzluğun yarattığı sıkıntılar, kalabalıklar içinde milyonlarca
"yalnız"ın peyda olmasına sebep olmuştur. Yalnızız; sıra dışı kurgusu ve
bir üst kurmaca metin olarak romanda kendine yer bulan ütopya ülkesi
Simeranya ile yarım asırdır Türk edebiyatının en çok okunan ve sevilen
romanlarının başında geliyor.