Hızır'ın kim olduğuna dair çeşitli görüşler var. Tasavvuf çevreleri
Hızır'ı bir veli olarak kabul ettiği gibi, onun peygamber olduğunu
düşünenler de bulunuyor. Onun ak saçlı, nur yüzlü, sakallı yaşlı bir
adam veya dilenci, fakir
kılığında göründüğüne inanılıyor. O zor durumdaki insanlara yardım
etmesi, iyileri mükafatlandırıp, kötüleri cezalandırması, berekete ve
bolluğa kavuşturması gibi özelliklerle biliniyor. Hızır'ın, "hayat suyu"
içtiği için sonsuza kadar yaşayacağı da inanışlar arasında yer alıyor.
İlyas'ın peygamber olduğu konusunda ise genel kabul bulunuyor. Halk arasında kabul edilen inanışa göre, Hızır karaların ve havanın, İlyas ise suların hakimidir ve bu ikisi birleştiğinde, doğada var olan her şeye güç yetecek konuma gelinmektedir.
"Hızır" ve "İlyas" kelimelerinin halk arasındaki telaffuzundan aldığı
bilinen Hıdırellez , "kış
mevsiminin bitip, sıcak yaz günlerinin başladığını" müjdeliyor. Doğanın
canlanmasının habercisi olarak görülen bu günde, Hızır ve İlyas'ın her
türlü dileği yerine getireceği inanışı yaygındır.