22 Kasım 2020

Beyaz Diş - Jack London


Vahşi kapitalizmin "altına hücum" dönemini konu alan yüzlerce eserin çoğu, altın arayıcılarının kişisel öykülerini yüzeysel bir yaklaşımla anlatır. Farklı bakış açısıyla diğerlerinden ayrılan Charlie Chaplin'in Altına Hücum filmi dışında, konuyu değişik bir biçimde irdeleyerek insanı evrensel boyutta sorgulayan en önemli eserlerden biri, Jack London'ın Beyaz Diş adlı romanıdır. Dünya görüşünü, "Köpeğe kemik atmak hayırseverlik değildir. Hayırseverlik, kendin de en az köpek kadar açken kemiği köpekle paylaşmaktır," diye özetleyen London, Beyaz Diş'te Kuzey'in karlarla kaplı bölgelerinde sürdürülen yaşam kavgasını, soğuk, açlık ve hayatta kalma mücadelesini insanların değil, aynı koşulları onlarla paylaşan hayvanların açısından aktarıyor. Beyaz Diş, damarlarında hem kurt hem de köpek kanı taşıyan bir kurt kırmasıdır. Ana babası dışında kendi türünden canlıları hiç tanımadan bir mağarada yaşarken, bir gün dışarıdaki gerçek dünyayla yüz yüze geliyor. Çok farklı görünümü, çok farklı kuralları ve düzeni olan bu yerden, dünyayı ve yaşamı keşfetmeye başlıyor. Kurdun köpeğe dönüşümü, koşulların insanlar için olduğu kadar hayvanlar için de hayatı nasıl değiştirdiğini yansıtıyor. (Tanıtım Bülteninden) 

 

* * *

Irving Shepard 1956 tarihli bir Jack London hikâyeleri derlemesinin önsözünde bir "Jack London Credo" dan alıntı yaptı: Toz olmaktansa kül olmayı yeğlerdim! Kıvılcımın çakmasını isterdim parlak bir ışıkta, boğulmasındansa çürük bir kerestenin oyuğunda Muhteşem bir göktaşı olmak isterdim, varlığımın her zerresinin görkemli bir ışıltıda olmasını, uykulu ve hareketsiz bir gezegendense. İnsanın işlevi yaşamaktır sadece var olmak değil. Harcamayacağım günleri, onları uzatmaya çabalayarak. Kullanacağım her anını zamanımın. 

Shepard kaynak belirtmemiştir. Alıntıladığı sözcükler San Francisco Bulletin'ın 2 Aralık 1916 tarihli sayısında, London'ın çiftliğini ölümünden birkaç hafta önce ziyaret eden gazeteci Ernest J. Hopkins'in bir yazısında geçer. Clarice Stasz bu parçanın "London'ın üslubundan pek çok iz taşıdığı"nı yazmıştır. 

The Scab"The Scab" (grev kırıcı) başlıklı kısa yazı Amerikan işçi hareketi tarafından çokça alıntılanmış ve Jack London'a atfedilmiştir: "Tanrı çıngıraklı yılan, kurbağa ve vampiri tamamladıktan sonra elinde kalan iğrenç artık malzemeyle grev kırıcıyı yaptı. Bu iki ayaklı hayvanın dönek bir ruhu, sıvı bir beyni, jelatin ve tutkal karışımı bir omurgası vardır ….Bu parça, 1974 tarihli bir Yüksek Mahkeme davasında tümünü alıntılayıp "genellikle yazar Jack London'a atfedilen, sendika edebiyatının iyi bilinen bir parçası" olarak niteleyen hakim Thurgood Marshall'ın ağzından tutanaklara da geçmiştir. Bu alıntı Jack London'ın yayınlanmış eserleri içinde bulunmaz. Bir zamanlar "The Scab" başlıklı bir konuşma yapmış ve The War of the Classes (Sınıfların Savaşı) kitabında yayınlamıştır fakat bu konuşma içerik ve tarz olarak sözkonusu alıntıdan tamamiyle farklıdır. 

Might is Right Anton LaVey'in "Şeytan Kilisesi", 1896 tarihli Might is Right kitabının yazarı Ragnar Redbeard'ın aslında Jack London olduğunu ileri sürer. London'ın hiçbir biyografisinde buna değinilmez ve Rodger Jacobs bir yazısında bu iddiayı reddeder. 

B. TravenSierra Madre Hazineleri filminin senaryosuna temel olan kitabın yazarı olarak ünlenen gizemli yazar B. Traven, 1930'larda, "Alman Jack London" olarak nitelendi. Siyasi eğilimi, konuları, yazı üslubu ve mekanları gerçekten de Jack London'inkilerle büyük benzerlik gösterir. Traven tüm ömrünce gerçek kimliğini saklı tutmuştu. Traven üzerine yazan her yorumcu, onun aslında Jack London olduğu, kendi ölümünü insanları yanıltan bir oyun şeklinde sahneleyen London'ın yeni bir kimlikle yazmaya devam ettiği yolundaki spekülasyona değinir. London'ın hiçbir biyografisi bu konuyu ele almaya değer bulmaz. 1990'da Traven'in dul eşi kendisiyle yapılan bir söyleşide Traven'in Almanya'da 1. Dünya Savaşı'nda yaşamış sol devrimci Ret Marut olduğunu açıkladıktan sonra spekülasyonlar da dinmiş oldu.