Bilal Bekalp
Hallac-ı Mansur'un düşünceleri: "insan-tanrı-evren" konularını içeren bir anlayıştadır. Hallac'a göre; gerçek olan, var olan "Bir"dir. "Çokluk" bir görünüştür. "Bir"in değişik biçim ve nitelikte yansımasıdır. Bu "Bir"de Tanrıdır.Ancak evren ve insan bu "Bir"in dışında değil içindedir. Onunla özdeştir. Bu nedenle insanın "Enel Hak" demesi doğrudur, gereklidir. İnsan konuşan, dolaşan, düşünen, sevinen, gülen, üzülen, öfkelenen bir Tanrı'dır. Tanrının bütün nitelikleri insanda, insanın bütün özellikleri Tanrı'da, evrende bir birlik, bütünlük içindedir. Ölüm gerçek değildir, bir değişmedir, bir görünüştür. Bundan dolayı kişinin ölümü yaşamında, yaşamı da ölümündedir. Hallac-ı Mansur bu düşüncesini, çevresinde toplanan büyük bir kalabalığa "Beni öldürün, yaşamım ölümümde, ölümüm yaşamımdadır." sözleriyle açıklamıştır.
TIK