Köklü ve derin bir kültürün temsilcisi, Anadolu aşığı bir gönül adamıdır Sabahattin Eyüboğlu. Halk gerçeğine inanmış, demokrasi tutkunu bir düşünür, sanat adamı ve yazarıdır. Ona göre "yurt" demek, birçok uygarlığı beslemiş, potasında eritmiş Anadolu demektir. Anadolu, İlyada çiçeğinin açtığı yerdir. Dyonissos korolarının ilk kurulduğu topraktır. Homeros'u doğuran anadır. Bizim tarihimiz onun tarihidir. O bizi fethetmiş, biz onu. Bozkırına da, mavi denizine de vurulmuşuz. "Canım Anadolu"nun, Mavi ve Kara'da işte böylesine sevgi dolu bir sanat adamının otuz yıllık kafa ve gönül serüvenini yansıtan denemelerini okuyacaksınız.
Sabahattin Eyüboğlu, Mavi ve Kara
“Parasız, hiçbir şey yapılmaz oldu, biliyorum. İdeal, ülkü, mefkûre apartman adı olmaya başlayalı gençliğin gözünden düştü, biliyorum. Para düşünmeden sanat ve bilim derdine düşen enayi sayılıyor ya da kuşku uyandırıyor, biliyorum. Bağımsızlığı herkesten çok gerekseyen sanatçı geçinmek, çoluğunu çocuğunu geçindirmek zorundadır, biliyorum. (…) Ama bütün bu gerçeklere inat, sanatı paranın, maviyi karanın üstüne çıkaranlar var ya? Binde bir de olsun var ya? İşte onlar sanatçı: Üst tarafı manatçı! Çok mu sert oldu bu yargı? Yumuşatalım biraz: Bütün manatçıların sanatçı olduğu zamanlar vardır. Aynı şeyi bir başka türlü söyleyelim: Her insanın Tanrı olduğu anlar vardır.”
Sabahattin Eyüboğlu (1909-1973): Hasan Âli Yücel’in kurduğu Tercüme Bürosu’nun başkan yardımcısı ve belgesel filmciliğinden üniversite hocalığına, Mavi Anadolu felsefesinden halk şiiri incelemelerine bütün hayatı ve yapıtlarıyla Cumhuriyet döneminin en önemli kültür insanlarından biriydi. Tek başına ya da “imece” birlikteliğiyle yaptığı çeviriler, Hayyam’dan Montaigne’e, Platon’dan Shakespeare’e hep, dünya kültürünün doruk adlarındandı.
Mavi ve Kara: Sabahattin Eyüboğlu’nun yaşarken yayımladığı biricik deneme kitabı olmasıyla da farkını çiziyor.