Millî egemenlik, yani milleti bizzat kendi yazgısına egemen kılmak
esası, Atatürkçülüğün bağımsızlıkla iç içe girmiş ikinci büyük
ilkesidir. Bu ilkeye göre, egemenlik kayıtsız şartsız milletindir;
hiçbir anlam, hiçbir şekil ve hiçbir surette ortaklık kabul etmez. Bu
irade, bütün millet bireylerinin isteklerinin, emellerinin
birleşmesinden oluşması nedeniyledir ki toplum içinde her kuvvet, bu
iradeden doğar; ancak bu iradeye uymak suretiyle yaşayabilir. Atatürkçü
düşünceye göre, milletin irade ve emeline uymayanların talihi acıdır,
yok olmaktır.
Yine Atatürk'e göre, "Toplumda en yüksek özgürlüğün, en yüksek eşitlik
ve adaletin devamlı şekilde sağlanması ve korunması, ancak tam anlamıyla
millî egemenliğin kurulmuş olmasına bağlıdır. Bu nedenle özgürlüğün de,
eşitliğin de, adaletin de dayanak noktası millî egemenliktir." Türk
Bağımsızlık Savaşı bu görüşlerin ışığı altında milletin, egemenliğini
kendi eline almasıyla başlamış, bu irade gücü ile başarıya ulaşmıştır.
Milletimizin yüzyıllar boyunca başına gelen bütün felâketler, kendi alın
yazısını, kendi iradesini, kendi yönetimini başkalarının eline
bırakmasından kaynaklanıyordu. Bu bırakış nedeniyledir ki, I. Dünya
Savaşı'nın sonunda uçurumun kenarına kadar getirilmiş, galip devletler
tarafından nerede ise tarihten silinmek istenmişti. Türk milleti, bu acı
tecrübelerin ışığında artık uyanmıştı. Kendi iradesini, kendi
yönetimini artık başkasının elinde görmek istemiyordu; bu nedenle,
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışı, milletin yüzyıllar süren
arayışlarının özünü, onun bizzat kendisini yönetmek bilincinin canlı
örneğini oluşturuyordu.
Atatürk'e göre: "Bir milletin egemenliğini anlayabilmesi ve onu güvenle
koruyabilmesi, birtakım özel niteliklere ve üstün öğrenim ve eğitime
sahip olmasına bağlıdır. Bir milletin siyasal eğitiminde, sosyal
eğitiminde, vatan sevgisinde noksan varsa, öyle bir millet egemenliğini
gerektiği derecede kuvvetle elinde tutamaz." Bu bakımdan millî
egemenliği yaşatma hususunda vatandaşların gerekli nitelikte
yetiştirilmesi büyük önem taşır.
Atatürk'ün Fikir ve Düşünceleri
Prof. Dr. Utkan KOCATÜRK