21 Aralık 2020

Dünya Dayanışma Günü

 

( 20 Aralık)

  

Dayanışma kültürünün geliştirilmesi ve yoksullukla mücadele için  BM Genel Kurulu tarafından 20 Aralık Uluslararası Dayanışma Günü olarak kabul edildi. Bu girişimin amacı uluslararası barış ve güvenliği koruyarak insan hakları ve sosyo-ekonomik gelişmeyi sağlamaktır. Bu bağlamda 2002’de kurulan Dünya Dayanışma Vakfı 2003’de BM Kalkınma Programı olarak yeniden düzenlendi. BMKP’nun öncelikli görevi yoksulluğu ortadan kaldırmak, gelişmekte olan ülkelerde başta en yoksul kesimler olmak üzere insani, toplumsal ve ekonomik gelişmelerini sağlamak olarak belirlendi.

 

Dayanışma kavramı piyasa ve devlet alanları dışında kalan etkinliklerden oluşmaktadır. Dayanışma ekonomileri sol eğilimli Marksçı bir yaklaşım olarak tanımlansa da klasik Marksçı düşünceden farklılıklar göstermekte. Örneğin, kapitalizmi ortadan kaldırmayı değil, anlık ekonomik sorunlara doğrudan müdahaleyi öngörmek esas alınıyor. Bununla birlikte eylemlerin devrimci bir nitelikten çok dönüşümcü bir nitelik taşıması, yani ani ve köklü bir toplumsal değişim değil, aşamalı bir toplumsal dönüşüm pratiği özelliği taşıması söz konusu.  Büyüklükleri ve etkinliklerinin kapsamı farklılaşabilmekte olan dayanışma ekonomisi yapıları biçimsel ve örgütlü olabilir de olmayabilir de. Dayanışma ekonomisinin amacı yerel girdilerle yerel halkın ekonomik gereksinimlerini karşılamaya çalışmak. Dört temel dayanaktan söz edilebilir: Artık değer sömürüsünün olmadığı işçi hakları odaklı emek dayanışması, çalışma standartları ve adil ücret uygulamalarıyla işyeri demokrasisi, üretim alanında piyasa dışı boyut, bölüşüm açısından da basit takas ilişkileri, zaman bankaları, gereksinim sahiplerine ücret veya sosyal güvenlik ağları.

  Melih Baş