İslamiyetin yayılması ve yerleşmesi sırasında da
Arabistan’ın çeşitli bölgelerinde ortaya çıkmış olan sahte
peygamberler, İslamiyeti büyük güçlüklerle karşı karşıya bırakmıştır.
Bahriye
Üçok, bu kitapta hicri 7. ve 11. yıllar arasında peygamberliğini ilan
edenlerin izlerini sürüyor. Bunlardan Esved, Tuleyha, Secâh ve
Müseylime’yi Batılı oryantalistlerin ve İslam âlimlerinin eserlerinden
de yaralanarak inceliyor.
İslamdan Dönenler ve Yalancı Peygamberler,
dönemin toplumsal, sosyal ve ekonomik koşullarını da göz önüne alarak
sahte peygamberlerin İslam tarihindeki yerini inceleyen ilk eser olma
özelliğini taşıyor.
*
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa bir kadın, ilahiyat fakültesinde
öğretim üyeliğine getirilmiştir: Bahriye Üçok. 1919 yılında doğan
Bahriye Üçok, Ankara Üniversitesi Tarih bölümünü bitirdikten sonra 11
yıl liselerde tarih öğretmenliği yapmış ve sonrasında 1953 yılında
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde asistanlığına getirilmiştir.
Bu bölümde doktorasını “İslam’dan Dönenler ve Yalancı Peygamberler”
üzerine tamamlayan Üçok, 1964 yılında ise doçentlik tezini “İslam’da
Kadın Hükümdarlar” adıyla tamamlayarak doçentlik unvanını kazandı. Bu
tarihten emekli olana kadar doçent olarak Ankara Üniversitesi’nde
çalışmalarını sürdürmüştür. Üçok, bir ilahiyatçı olmanın yanında
siyasetle de meşgul olmuş ve 1971-1977 yılları arasında Cumhuriyet
Senatosu Kontenjan senatörlüğü ile 1983-1987 yılları arasında Halkçı
Partiden Ordu milletvekilliği görevlerinde bulunmuştur. İlahiyat
alanında alışılmış ve geleneksel din yaklaşımlarının dışına çıkarak,
Atatürkçü kimliğiyle modernist bir İslam yorumu geliştiren Üçok; birçok
radikal örgüt tarafından tehdit almış ve söz konusu çalışmanın
eleştirisiyle birlikte hem Üçok’un akademisyen kişiliği ortaya konulacak
hem de İslam’ın kuruluş yıllarında geçirdiği sarsıntılar ele alınmış
olacaktır.